Dẫn nhập
Phân tích kĩ thuật (Technical Analysis – TA) là một trong những cách được dùng nhiều nhất để phân tích thị trường tài chính. TA có thể ứng dụng trong bất cứ thị trường nào, cho dù là cổ phiếu, ngoại hối forex, vàng hay chính trong thị trường cryptocurrency.
Technical Analysis về cơ bản khá dễ học, dễ nắm bắt. Nhưng lại không phải dễ dàng để thành thạo. Khi bạn học một kĩ năng mới nào đó, chuyện mắc phải sai lầm là rất tự nhiên và hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng sai lầm trong trading hay đầu tư lại ảnh hưởng rất tiêu cực đến số vốn của bạn. Nếu không cẩn thận và học từ chính những sai lầm bản thân, bạn khả năng cao sẽ rơi vào tình cảnh “trắng tay”.
Bài viết này sẽ giới thiệu các bạn những sai lầm thông dụng nhất trong phân tích kĩ thuật. Nếu bạn là người mới trading Bitcoin, bài viết này là rất cần thiết.
Sai lầm trong phân tích kỹ thuật đầu tiên – Không cắt lỗ
Hãy bắt đầu với câu nói trứ danh của trader hàng hoá Ed Seykota:
Yếu tố tạo nên việc giao dịch tốt là: Cắt lỗ, cắt lỗ và cắt lỗ. Nếu bạn có thể tuân theo nguyên tắc này, sẽ có cơ hội thành công.
Đây là một quy tắc rất đơn giản và tối quan trọng. Trong việc đầu tư và giao dịch, bảo toàn số vốn của mình nên là ưu tiên hàng đầu của tất cả trader.
Lúc bắt đầu trading thường bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Một cách tiếp cận phù hợp nhất là hãy luôn ghi nhớ trong đầu: Việc đầu tiên không phải ráng thắng thị trường, mà là không để thua. Đây là lí do tại sao chúng ta nên bắt đầu với số vốn thật nhỏ. Thậm chí không nên bỏ tiền thật vào trước. Mà hãy tạo các tài khoản demo. Mảng tiền điện tử thì rất nhiều sàn có tính năng Testnet. Đây là nơi bạn có thể thử nghiệm các chiến lược giao dịch, làm quen với các thao tác đặt lệnh vân vân. Bằng cách thử trước như vậy, bạn sẽ có thể bảo toàn số vốn. Và là bước đầu tiên để có thể đánh bại thị trường trong dài hạn.
Luôn đặt lệnh cắt lỗ là nguyên tắc bất di bất dịch. Các thương vụ mua bán của bạn nên có điểm dừng lỗ. Tức là mốc giá mà phán đoán, nhận định của bạn đã sai. Bạn nên chấp nhận rằng ý tưởng của mình trong trường hợp này không còn đúng nữa. Thế nên phải có lệnh stop-loss để thoát vị thế. Chỉ cần một trade tệ hại thôi hoàn toàn có thể thôi bay tài khoản của bạn.
Overtrading – Giao dịch quá nhiều
Khi bạn là một nhà giao dịch thường xuyên. Một lỗi phổ biến nữa là bạn sẽ luôn muốn trade. Lúc nào cũng muốn mua hoặc bán coin. Việc giao dịch bao gồm rất nhiều công sức phân tích thị trường, ngồi chờ đợi cơ hội một cách thật kiên nhẫn. Với nhiều chiến lược giao dịch, bạn có thể phải đợi rất lâu mới có một tín hiệu mua bán tin cậy. Nhiều trader thậm chí chỉ giao dịch, mua bán vài lần trong một tháng nhưng vẫn có kết quả sinh lời tốt.
Với sai lầm này, hãy lắng nghe câu nói của Jesse Livermore, nhà giao dịch chứng khoán nổi tiếng:
“Money is made by sitting, not trading”.
(Tiền được kiếm bằng việc chờ đợi, chứ không phải giao dịch)
Tránh bị “nghiện” trading. Bạn không cần thiết lúc nào cũng phải trade. Thực tế có nhiều giai đoạn thị trường, việc không nên làm gì cả là điều nên làm. Và kiên nhẫn chờ đợi cơ hội xuất hiện. Bằng cách này, bạn hoàn toàn có thể giữ nguyên vốn trade. Sẵn sàng bung ra khi có tín hiệu của mình. Hãy luôn nhớ rằng thị trường luôn còn đó, cơ hội sẽ xuất hiện. Việc bạn cần làm là ngồi yên chờ đợi.
Một sai lầm tương tự đó là quá chú trọng vào khung thời gian thấp. Nhiều phân tích, hay hệ thống chiến lược chỉ phù hợp với khung ngày hay H4. Trong khi các khung M5, M1 sẽ có rất nhiều tín hiệu nhiễu và không đáng tin cậy. Tất nhiên cũng có rất nhiều scalper và trader sinh lợi được trong các khung thời gian ngắn hạn. Nhưng bạn cần phải tìm hiểu và chọn một khung thời gian phù hợp nhất với hệ thống của mình. Đừng nên quá sa đà vào các khung giờ ngắn hạn.
Revenge trading – Giao dịch với tâm lý “phục thù”
Nhiều nhà giao dịch mới tham gia rất dễ mắc vào bẫy tâm lý này. Cho dù bạn có là nhà phân tích kĩ thuật, trader trong ngày, ngắn hạn hay dài hạn. Việc tránh các bẫy tâm lý này là tối quan trọng.
Khi mọi thứ diễn tốt đẹp thì thường bạn khá bình tĩnh. Nhưng khi thị trường hoàn toàn đi ngược suy đoán của bạn. Bạn có thể giữ vững theo nguyên tắc, kế hoạch trade của mình hay không? Đây là một câu chuyện hoàn toàn khác.
Hãy luôn nhớ rằng: Phân tích kĩ thuật bao gồm chữ “phân tích”. Ngụ ý rằng chúng ta phải tiếp cận thị trường một cách khoa học và bài bản. Vậy tại sao chúng ta lại để cảm xúc cá nhân xen vào quyết định giao dịch? Có phải không? Nếu bạn thực sự muốn trở thành một trader xuất sắc, hãy rèn luyện tâm trí của mình. Hãy luôn bình tĩnh dù cho mọi thứ có sai trái như thế nào nữa.
Tránh được các quyết định mua bán cảm tính là mindset cần thiết của một nhà phân tích.
Nếu không giữ được tâm lý kiểm soát tốt, một trade thua lỗ thường dẫn đến các khoản lỗ nhiều hơn. Chỉ trong một thời gian ngắn hoàn toàn có thể đánh bay tài khoản của bạn.
Quá bảo thủ, không thay đổi linh hoạt
Một yếu tố quan trọng với nhà giao dịch cryptocurrency thành công. Đó là cởi mở với sự thay đổi. Thị trường luôn thay đổi chóng mặt. Một điều chắc chắn là kịch bản thị trường sẽ thay đổi rất nhiều. Với tư cách là một nhà giao dịch tài chính. Công việc của bạn là nhận biết những sự thay đổi này. Một hệ thống có thể sinh lời trong hoàn cảnh này. Nhưng chưa chắc đã đủ hoà vốn trong điều kiện thị trường khác.
Hãy tập thói quen tự phản biện lại bản thân. Tìm ra điểm yếu trong cách mua bán của mình. Chiến lược này đã đủ tốt chưa? Chiến lược này sẽ ra sao nếu thị trường đảo chiều? Vân vân. Bằng cách này, chuyên môn đầu tư của bạn sẽ được nâng lên đáng kể.
Thói quen này cũng tạo ra một loại “kĩ năng” là nhận biết định kiến. Định kiến về thị trường sẽ ảnh hưởng quyết định, phán đoán của bạn về thị trường. Khi bạn đã quen với việc này. Bạn sẽ ngộ ra lúc nào mình đã quá sa đà. Bạn sẽ biết thời điểm mình đã quá cứng nhắc với một quan điểm. Và từ đó giúp bạn linh hoạt hơn, thay đổi nhanh hơn để bắt kịp thị trường.
Không chú tâm vào các điều kiện thị trường cực đoan
Sẽ có lúc năng lực dự báo của phân tích kĩ thuật kém tin cậy. Đó có thể là một sự kiện thiên nga đen, tin tức xấu. Khi thị trường bị dẫn dắt bởi cảm xúc và tâm lý đám đông. Nói chung, những giai đoạn như vậy thường thị trường rất khó đoán. Và các phân tích thường kém chính xác hơn.
Quá mù quáng theo đuổi một chỉ báo kĩ thuật khí bạn sa vào các thị trường cực đoan như vậy. Hãy luôn luôn tỉnh táo, giữ mình trung lập nhất có thể. Theo dõi tin tức để nhận biết các sự kiện tốt/xấu diễn ra với thị trường Bitcoin, Ethereum. Đây cũng là lí do để bạn đa dạng hoá công cụ phân tích. Không nên chỉ dựa vào một công cụ nhất định thôi.
Quên rằng phân tích kĩ thuật có tính xác suất
Technical Analysis không phải lý thuyết tuyệt đối. Nó có tính xác suất. Điều này có nghĩa là bạn không thể tiếp cận chiến lược giao dịch với mindset “luôn luôn đúng”. Không có gì chắc chắn rằng thị trường sẽ đem đến cho bạn lợi nhuận. Ngay cả khi bạn làm đúng những gì mình làm như trước. Hệ thống có thể gợi ý rằng trade này có xác suất thắng cao. Nhưng chỉ là có thể thôi.
Bạn cần phải tính toán điều này trong cách thức mua bán coin. Dù đã từng kinh nghiệm nhiều năm như thế nào. Thị trường crypto cũng sẽ không tuân theo ý chí của bạn được. Không nên quá tự tin rằng một trade này đó chắc chắn thắng.
Chạy theo các Technical Analysis Trader khác
Việc liên tục học hỏi từ người khác là điều nên làm. Đặc biệt với thị trường tài chính muôn hình vạn trạng, kiến thức bao la. Thực tế, một trong những cách học tốt nhất là follow các nhà giao dịch nổi tiếng.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn giỏi bền vững. Bạn cũng cần phải tìm ra con đường của riêng mình. Mỗi người có thế mạnh, kĩ năng, tâm lý và tính cách khác nhau. Mỗi người sẽ có “edge” của riêng mình.
Nếu tìm đọc các bài phỏng vấn trader thành công, bạn sẽ thấy ai cũng có chiến lược riêng theo cách của họ. Thực tế, mỗi chiến lược sẽ phù hợp riêng với từng ngày. Không có chén thánh cho tất cả. Có rất nhiều rất nhiều cách kiếm tiền từ thị trường. Việc bạn cần làm là tìm một hệ thống phù hợp với tính cách và phong cách giao dịch riêng.
Trade một kế hoạch của người khác, theo phân tích của người khác, có thể sẽ giúp bạn kiếm được một chút lợi nhuận. Tuy nhiên, việc follow mù quáng người khác mà không hiểu bản chất. Sẽ là con dao đâm ngược lại bạn trong dài hạn. Điều quan trọng là bạn cũng phải có kiến thức. Nhận xét, đánh giá, suy ngẫm những phân tích của trader khác. Tìm ra điểm tốt để học hỏi, điểm chưa phù hợp để bỏ qua. Đây là những yếu tố cần thiết để hoàn thiện khả năng giao dịch.
Lời kết
Bài viết đã điểm qua những sai lầm cơ bản nhất của các trader coin. Bất kể ai dùng phân tích kĩ thuật cũng từng trải qua những lỗi này. Nhận ra các sai lầm này, hoàn thiện, trau dồi từng ngày là con đường duy nhất để bạn có thể sống sót trong thị trường cryptocurrency.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về phân tích kĩ thuật, có thể tham khảo thêm bài viết Chỉ báo RSI là gì? Cách sử dụng RSI trong trading
