*Ban đầu, bài viết gốc được ông Andrew Rowan xuất bản trên TechInAsia và sau đó ông đã đăng lại trên tài khoản Medium của mình vào năm 2017. BitcoinVN News đã xin phép tác giả để tái bản và dịch bài viết này sang tiếng Việt để quý bạn đọc tiện theo dõi.
Vào năm 2009, Bitcoin – đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung đầu tiên đã được triển khai thành công trên công nghệ blockchain – một cơ sở dữ liệu công khai, minh bạch và phân tán với hàng rào bảo mật cực tốt, giúp chống lại sự sửa đổi và giả mạo. Hơn thế nữa, khi giao dịch bitcoin trên blockchain, toàn bộ giao dịch sẽ được. xử lý trực tiếp mà không thông qua bên thứ ba. Nhờ đó, chi phí chuyển tiền cực rẻ, thậm chí là gần như bằng không.
Tuy ra đời sớm là vậy nhưng mãi đến cuối năm 2013,.khi sàn giao dịch Bitcoin Việt Nam hợp tác với Bits of Gold – một công ty khởi nghiệp của Israel,.đồng tiền kỹ thuật số này mới chính thức có mặt tại Việt Nam. Kể từ tháng 3 năm 2014, BitcoinVN đã giám sát.giao dịch với tổng hơn 4.400 Bitcoin của hơn 29.000 người dùng.
Hiện tại, Bitcoin Việt Nam đang được dẫn dắt bởi Bà Nguyễn Trần Bảo Phương.– Giám đốc điều hành kiêm nhà đồng sáng lập. Bên cạnh đó, còn có sự góp mặt của các nhà đồng sáng lập như ông Dominik Weil,.Ông Phil Trinh và ông Aleksander Winter. Mỗi người đến từ một quốc gia khác nhau trải dài từ Châu Âu sang Châu Á. Và để công ty 100% vốn trong nước tiên phong trong việc áp dụng Bitcoin ở Việt Nam trụ vững đến ngày hôm nay, BitcoinVN đã trải qua muôn vàn khó khăn, thử thách.
Những ngày khởi nghiệp gian nan
Vào đầu năm 2014, các doanh nghiệp địa phương (các nhà bán lẻ online và quán cà phê). tại Việt Nam đã bắt đầu công khai chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, tháng 2 năm 2014,.sau khi thu thập các dữ liệu hoạt động của bitcoin trên toàn cầu, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã.nhanh chóng đưa ra một số thông tin chính thức về đồng tiền kỹ thuật số này.
Bitcoin bị Ngân hàng Nhà nước cảnh báo là “công cụ” phục vụ cho các hoạt động bất hợp pháp
Theo đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã xác định: chính việc trao đổi và giao dịch. Bitcoin ẩn danh có thể biến đồng tiền này trở thành công cụ phục vụ cho các hoạt động.bất hợp pháp như: rửa tiền, mua bán ma túy bất hợp pháp, trốn thuế,…
Hơn nữa, Ngân hàng Nhà nước cũng trích dẫn các vấn đề bảo mật liên quan đến bitcoin. như: các vụ hack, trộm cắp, cơ sở dữ liệu trao đổi mua bán bị xâm phạm.hoặc gián đoạn dịch vụ thương mại… Đặc biệt, những vụ hack bitcoin “triệu đô” từ sàn Mt. Gox (hiện không còn tồn tại).và sàn BitStamp đã dóng lên hồi chuông cảnh báo cho tất cả những người có ý định.đầu tư vào đồng tiền “vàng kỹ thuật số” này.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng nêu rõ tính chất biến động và khó đoán của giá bitcoin. Đây là một mối nguy hiểm to lớn cho các nhà đầu tư. Đặc biệt, Ngân hàng cũng từng tuyên bố: đồng tiền bitcoin là “bong bóng”. (Tính tới thời điểm viết bài, 1 BTC được định giá hơn 19.044 đô la Mỹ –.nhưng giá trị đã biến động dữ dội trong những năm gần đây.)
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng tuyên bố rằng: BTC không được quản lý bởi bất kì một quốc gia hay một tổ chức nào. Vậy nên nếu có bất cứ rủi ro nào xảy ra, các nhà đầu tư sẽ phải tự chịu trách nhiệm.mà không được bất kì cơ quan thẩm quyền nào bảo trợ. Hơn nữa, Ngân hàng nhấn mạnh: Bitcoin và các loại tiền kỹ thuật số khác không phải là hình thức thanh toán hợp pháp. Vậy nên, Ngân hàng đưa ra cảnh báo rõ ràng rằng:.các tổ chức và cá nhân tại Việt Nam không nên đầu tư, lưu giữ,.hoặc sử dụng các dịch vụ được kết nối với Bitcoin và các loại tiền điện tử khác.
Bitcoin Việt Nam ra đời và đối mặt với “sóng gió”
Trong bối cảnh “khó khăn chồng chất khó khăn”, tháng 6 năm 2014,.Bitcoin Việt Nam và Bit2C – một công ty của Israel, đã hợp tác để thành lập VBTC –.sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên của Việt Nam.
Về bản chất, Bit2C sẽ cung cấp công nghệ của Israel làm nền tảng.và Bitcoin Việt Nam sẽ đi sâu tiếp cận thị trường địa phương. Các thuật toán và công nghệ của sàn đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt.về chính sách xác minh danh tính khách hàng (KYC) và Chống rửa tiền (AML). Cả Bitcoin Việt Nam và VBTC đều là công ty con của seabit. Công ty mẹ này ở Singapore có cổ đông bao gồm nhóm sáng lập Bitcoin Việt Nam và VBTC.
Vài ngày sau khi sàn bắt đầu giao dịch chính thức vào tháng 7,.Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước Bùi Quang Tiến đã thông báo với báo chí trong nước rằng:.Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ làm việc với Bộ Công an để bắt tạm giam.những người điều hành VBTC vì sàn Bitcoin đã hoạt động mà không có giấy phép.
Ngay sau đó, nhóm sáng lập Bitcoin Việt Nam đã công khai làm rõ sự việc.mà không gặp phải bất kì sự cố gián đoạn dịch vụ nào. Bởi các nhà đồng sáng lập đã liên tục đối thoại với nhiều cơ quan chính phủ Việt Nam.kể từ tháng 5 năm 2014 để xin cấp phép trước khi sàn ra đời.
Theo ông Dominik Weil, đồng sáng lập Bitcoin Việt Nam, “Toàn bộ tình huống đều là do hiểu lầm. Và mối quan hệ giữa hai bên đã được cải thiện rất nhiều trong những năm vừa qua.”
Vào tháng 8 năm 2014, Bitcoin Việt Nam đã thành lập Bitcoin Saigon – cộng đồng những người đam mê bitcoin ở Việt Nam. Theo trang Bitcoin Saigon, mục đích của họ là “xây dựng một cộng đồng mạnh mẽ.và năng động gồm những người đam mê và ủng hộ tiền kỹ thuật số”.
Vào cuối năm 2014, thông qua quan hệ đối tác với Coinarch (một nền tảng nhãn trắng, hiện không còn tồn tại),.VBTC đã thử nghiệm nền tảng giao dịch ký quỹ Bitcoin đầu tiên của Việt Nam,được gọi là VBTC Plus. Bitcoin Việt Nam đóng vai trò là nhà cung cấp ví Bitcoin của VBTC Plus. Tuy nhiên, sau một thời gian dùng thử, khách hàng không mấy mặn mà với VBTC Plus. Vì vậy, nhóm sáng lập đã nhanh chóng điều chỉnh và tập trung nguồn lực của mình vào nơi khác.
Một sự khởi đầu mới
Vào tháng 6 năm 2015, Bitcoin Việt Nam đã ra mắt dịch vụ Cash2VN. Đây là dịch vụ cho phép chuyển tiền quốc tế vào Việt Nam bằng Bitcoin.với mức phí cố định là 2 Đô-la cho mỗi giao dịch. Chưa đầy 1 tháng sau đó, Cash2VN đã xử lý giao dịch hơn 100.000 đô la Mỹ đầu tiên. Các khoản thanh toán được thực hiện bằng VNĐ theo các quy định về ngoại tệ trong nước.
Tháng 7/2015, Bitcoin đã tạo ra một bước đột phá khác tại Việt Nam khi công ty du lịch có trụ sở đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh Future.Travel đã chấp nhận thanh toán các dịch vụ du lịch như: vé máy bay, vé tham quan, vé du lịch trên biển, phí đặt phòng khách sạn… bằng bitcoin.
Cùng thời điểm đó, ngày 1/7/2015, Luật Doanh nghiệp 2014 (LOE 2014) có hiệu lực. Luật này nêu rõ: “về nguyên tắc, một doanh nghiệp được tự do tiến hành bất kỳ hoạt động kinh doanh nào mà pháp luật không cấm”. Căn cứ vào đây, những người ủng hộ Bitcoin ở Việt Nam viện dẫn luật này để củng cố quan điểm của mình rằng: việc sử dụng Bitcoin không phải là bất hợp pháp. Bởi không có luật nào ở Việt Nam cấm Bitcoin.
Vào tháng 9 năm 2015, sau 5 tháng gián đoạn hợp tác với Blinktrade – một nhà cung cấp công nghệ có trụ sở tại New York, VBTC đã khởi động lại sàn giao dịch của mình. Đồng thời, sàn cũng triển khai triển khai BitGo làm giải pháp cho ví điện tử của mình, yêu cầu chữ ký của ba bên.
Bên cạnh đó, VBTC cũng đã kích hoạt dịch vụ chuyển tiền bằng Bitcoin cho cộng đồng dân cư tại hơn 9.000 địa điểm ở Việt Nam. Theo đó, công dân Việt Nam có thể nhận chuyển tiền từ Bitcoin sang tiền mặt tại ngân hàng trong nước. (Kiều hối về Việt Nam đã vượt quá 12 tỷ đô la Mỹ trong năm 2015).
Vào tháng 1 năm 2016, Bitcoin Việt Nam đã hợp tác với Coinify, một công ty Đan Mạch, để ra mắt nền tảng xử lý thanh toán blockchain đầu tiên cho Việt Nam. Sự hợp tác này cho phép các thương gia Việt Nam nhận thanh toán bằng Bitcoin hoặc 16 loại tiền tệ blockchain khác do Coinify hỗ trợ.
Các khoản thanh toán trên được hỗ trợ thông qua API hoặc plugin trên trang web của người bán từ ứng dụng Điểm bán hàng (POS) tích hợp sẵn trong các cửa hàng. Các loại tiền kỹ thuật số được chuyển đổi sang VNĐ và thanh toán cho người bán theo định kỳ.
Từ cảnh báo của Bộ Công thương đến Hội nghị BlockFin Asia
Vào tháng 3 năm 2016, do các khiếu nại về sự gian lận tiền kỹ thuật số gia tăng, Cục Công nghệ Thông tin và Thương mại Điện tử Việt Nam (VECITA), thuộc Bộ Công Thương (MOIT) đã đưa ra cảnh báo cho người tiêu dùng và nhà đầu tư Việt Nam về sự nguy hiểm của Bitcoin và các loại tiền kỹ thuật số khác.
Để chia sẻ cái nhìn sâu sắc về vấn đề trên và tìm cách giải quyết các thách thức cũng như giải pháp tiềm năng cho thị trường Việt Nam, tháng 6 năm 2016, Hội nghị blockchain và Bitcoin lớn đầu tiên tại Việt Nam- BlockFin Asia đã được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện kéo dài hai ngày đã quy tụ những người ủng hộ Blockchain nổi tiếng trên khắp thế giới tham gia thảo luận sôi nổi.
Trong hội nghị, Giám đốc điều hành của Future.Travel – ông David Watson tiết lộ rằng “Tất cả các giao dịch Bitcoin của chúng tôi đến từ những người ở nước ngoài gửi tiền về Việt Nam.” Nói cách khác, kể từ khi Future.Travel cung cấp tùy chọn thanh toán bằng Bitcoin, không có một khoản thanh toán nào bằng Bitcoin có nguồn gốc từ Việt Nam .
Ngoài ra, hội nghị cũng công bố đưy máy ATM Bitcoin đầu tiên của Việt Nam vào sử dụng tại Quận 1, TPHCM. Dòng máy này cho phép người dùng mua và bán Bitcoin trực tiếp. (Máy ATM có nguồn gốc ở Bắc Mỹ thông qua BitAccess, một công ty khởi nghiệp do Y Combinator tài trợ.) Theo Bitcoin Vietnam , kể từ tháng 10 năm 2016, trung bình máy ATM thực hiện 5 giao dịch hàng ngày. Và các giao dịch này chủ yếu đến từ người dùng bán Bitcoin. Tỷ lệ bán:mua Bitcoin lúc này là 10:1.
Bitcoin Việt Nam vượt qua thử thách và vươn mình mạnh mẽ đến ngày nay
Những tưởng Bitcoin sẽ êm đềm phát triển như thế nhưng sóng gió lại tiếp tục ập đến. Cuối năm 2016, đã có báo cáo về việc các nhà đầu cơ Việt Nam vay tới 200.000 USD để đầu tư vào Bitcoin. Tháng 8/2016, khi giá Bitcoin giảm 30% do vi phạm bảo mật tại một sàn giao dịch Bitcoin lớn,.ước tính tổng thiệt hại cho các nhà đầu tư Việt đã lên đến 50.000 đô la Mỹ.
Và vào tháng 9 năm 2016, vụ lừa đảo Bitcoin quy mô lớn đã xuất hiện ở tỉnh Gia Lai của Việt Nam. Với lời hứa hẹn lợi nhuận siêu khủng, những kẻ lừa đảo đã lừa hơn 2.000 người (bao gồm cả nông dân) đầu tư bitcoin trên một sàn giao dịch kém uy tín. Và khi sàn bị sập, những kẻ lừa đảo đã cuỗm sạch số bitcoin tương đương với hơn 1 triệu đô la Mỹ. (GDP bình quân đầu người ở Việt Nam là khoảng 2.000 đô la.) Theo báo chí địa phương, một số người tham gia đã vay ngân hàng để chuyển đổi nội tệ thành Bitcoin với mục đích đầu cơ. Và hậu quả là họ phải “gánh nợ” vì đầu tư bitcoin sai cách.
Như vậy, khi nông dân Việt Nam đang cố gắng tham gia vào Bitcoin, điều đó có nghĩa là tiền điện tử đang dần trở thành xu hướng chủ đạo. Tuy nhiên, những diễn biến tiêu cực này đã khiến nhiều người trở nên phòng thủ với đồng tiền này. Nhất là với các nhà hoạch định chính sách và quản lý ở Hà Nội, Bitcoin trở thành “đồng tiền đen” đang nằm trong tầm ngắm.
Tuy nhiên, không vì thế mà Bitcoin và công nghệ blockchain của nó ngừng phát triển. Mà trong vòng chưa đầy 3 năm kể từ khi Bitcoin gia nhập vào Việt Nam, với ưu điểm chuyển tiền xuyên biên giới mà không cần thông qua ngân hàng, đồng tiền này vẫn có sự phát triển mạnh mẽ đang kinh ngạc. Theo Ông Phil Trinh – nhà đồng sáng lập Bitcoin Việt Nam, “Đối với Việt Nam, tôi nhận thấy, hiện tại hầu hết việc áp dụng blockchain.chỉ dừng ở mức độ sử dụng Bitcoin như một loại tiền tệ để đầu cơ,.hay dùng blockchai cho dịch vụ thanh toán… nhưng chúng tôi kỳ vọng rằng,.trong tương lai,.ứng dụng của blockchain sẽ được cải thiện và nâng cấp hơn…”.
Có thể sẽ một một khoảng thời gian dài để phát triển những ứng dụng phức tạp hơn.từ công nghệ blockchain ở Việt Nam (có thể là dưới dạng hợp đồng thông minh). Nhất là khi nếu các vụ lừa đảo Bitcoin và đầu cơ tiền kỹ thuật số vẫn tiếp tục,.thì nỗi sợ hãi sẽ cản trở quá trình phát triển các ứng dụng. Thậm chí, chúng có có thể khiến công nghệ Blockchain không có chỗ đứng.trong thị trường trị giá 199 tỷ đô la Mỹ này.
Như vậy, nếu muốn người tiêu dùng thoát khỏi những hiểu lầm đáng tiếc về Bitcoin,.từ đó hiểu đúng để đầu tư bitcoin đúng cách và không rơi vào tầm ngắm của kẻ lừa đảo,.Bitcoin Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn nữa để tuyên truyền và cung cấp những thông tin.giáo dục uy tín về tiền tệ kỹ thuật số và công nghệ nền tảng của nó). Hiện tại và trong tương lai, Bitcoin Việt Nam vẫn đang tiếp tục hành trình này.
Nếu bạn đang muốn tìm một kênh tin tức chính thống về Bitcoin tại Việt Nam. Hoặc bạn muốn giao dịch Bitcoin uy tín, chất lượng, chi phí thấp. Đừng quên truy cập BitcoinVN để bắt đầu nhé!
Tái bút: Từng có nhiều năm sinh sống và làm việc tại Việt Nam, ông Andrew đã có những góc nhìn sắc sảo về bối cảnh khởi nghiệp tại đất nước này. Từ đó, ông đã chắt lọc những kiến thức cùng “kinh nghiệm xương máu” của mình và chuyển tải chúng trong cuốn STARTUP VIETNAM, xuất bản năm 2019. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về tình hình phát triển công nghệ ở Việt Nam hay đang ấp ủ dự định khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tại đất nước xinh đẹp này thì đây là cuốn sách mà bạn không thể bỏ lỡ.
