Bài viết gốc được xuất bản trên Bitcoin Magazine, bản Tiếng Việt được thực hiện bởi đội ngũ BitcoinVN News và đăng tải lại tại đây.
Lightning Network là công nghệ Lớp 2 sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, giúp biến Bitcoin trở thành “công nghệ thanh toán ngang hàng”.
Bài xã luận này được viết bởi ông Yuya Ogawa – một kỹ sư phần mềm và cũng là nhà đồng tổ chức cộng đồng Diamond Hands – cộng đồng Lightning Network lớn nhất tại Nhật Bản. Các nội dung bên dưới được ông viết dựa trên báo cáo “Hiểu về Lightning”. Đây là một bản báo cáo cung cấp cái nhìn tổng quan về công nghệ và hệ sinh thái của Lightning dành cho những người không chuyên về kỹ thuật.
Có gì đặc biệt về Lightning Network?
Hơn một thập kỷ trước, Bitcoin đã xuất hiện và cho phép người dùng thanh toán ngang hàng mà không cần bên thứ ba kiểm duyệt. Để duy trì khả năng chống kiểm duyệt này, Bitcoin đã giới hạn thông lượng của mạng ở mức 1M vByte mỗi khối. Cứ sau 10 phút, một khối mới được tạo thành và giúp mọi người dễ dàng khởi chạy node riêng của mình.
Trên nền tảng của chuỗi khối bitcoin, công nghệ Lớp 2 – Lightning Network được xây dựng. Mạng này cho phép bạn thanh toán nhanh hơn và rẻ hơn. Hàng loạt khả năng mở rộng của blockchain Bitcoin được cải thiện. Quyền riêng tư của người dùng cũng tốt hơn và vẫn đảm bảo giữ nguyên khả năng phân quyền và chống kiểm duyệt.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ không đi sâu phân tích các khía cạnh về công nghệ. Mà thay vào đó, ta sẽ cùng nhau tập trung vào khả năng chống kiểm duyệt và khả năng mở rộng của Lightning.
Khả năng tự quản lý hàng ngàn kênh thanh toán và dễ dàng tạo giải pháp thay thế khi bị kiểm duyệt
Cũng giống như Bitcoin, người dùng Lightning có thể chạy các node riêng của mình và tự mình quản lý kênh thanh toán. Điều này hoàn toàn trái ngược với phần lớn các công nghệ Lớp 2 mới nổi trong hệ sinh thái tiền điện tử.
Ví dụ: Lớp 2 của Ethereum (Rollup) tồn tại dưới dạng một hợp đồng thông minh trên một khối duy nhất. Khối này lưu giữ trạng thái giao dịch của tất cả người dùng. Như vậy, node điều hành chịu trách nhiệm quản lý và cập nhật tất cả trạng thái của giao dịch. Cho dù các mạng Ethereum và Solana phân cấp và chống kiểm duyệt tốt thì người dùng Lớp 2 vẫn có thể bị tác động nếu hợp đồng thông minh hoặc node điều hành bị kiểm duyệt hoặc khai thác.
Điều này hoàn toàn trái ngược với Lightning – nơi sở hữu hàng ngàn kênh thanh toán riêng biệt.
Trong Lightning, mỗi người dùng có thể tạo các kênh thanh toán riêng biệt. Tổng hợp tất cả những kênh này tạo ra một trang web thanh toán khổng lồ. Do đó, ngay cả khi người dùng gặp rắc rối về pháp lý, bị kiểm duyệt hoặc bị khai thác thông tin thì các phần còn lại của mạng vẫn hoạt động bình thường.
Thậm chí, khi các node phổ biến chứa nhiều kênh thanh toán bị kiểm duyệt thì người dùng vẫn có thể tự do tạo ra các kênh thanh toán thay thế bất cứ lúc nào. Sự linh hoạt trong việc tạo kênh thanh toán được kích hoạt bởi tính phân quyền của Lightning. Và chúng có sức mạnh vô song với hầu hết các công nghệ Lớp 2 khác.
Lightning xử lý giao dịch “siêu tốc” với mức phí “siêu rẻ”
Thanh toán trên Lightning thường đi qua nhiều trạm, nhiều bước để đến đích. Thông thường, các khoản thanh toán được định tuyến sẽ đi qua tối đa 4 hoặc 5 bước. Giả sử mỗi bước diễn ra trong 1 giây thì việc thanh toán sẽ hoàn tất sau 4-5 giây. Nếu kênh thanh toán được chia sẻ trực tiếp (không phải trải qua nhiều trạm nhiều bước) thì giao dịch sẽ được giải quyết trong một phần nhỏ của giây.
Phí giao dịch trên Lightning thường chiếm khoảng 0,1% số tiền thanh toán. Nếu bạn phải thanh toán 1 đô la, thì bạn chỉ mất phí ở mức 0,1 xu. Thậm chí, một số khoản thanh toán trên Lightning gần như không thu phí.
Theo kết quả theo dõi trên Lightning Network Daemon (LND),.1 node có thể xử lý 50 giao dịch mỗi giây (xem chi tiết tại đây). Tuy nhiên, như đã đề cập trong báo cáo, khi tối ưu hóa phần mềm,.con số này có thể lên đến 1.000 giao dịch/giây. Hơn nữa, Lightning có thể xử lý song song các khoản thanh toán. Như vậy, nếu 1.000 node trên toàn mạng hoạt động ở tốc độ 1.000 giao dịch/giây,.thì mỗi giây – toàn bộ mạng có thể thực hiện 1.000.000 giao dịch.
Node định tuyến “nắm quyền sinh sát” trong Lightning Network
Nếu phí giao dịch và các phần thưởng tiền điện tử đúc từ cơ chế đồng thuận.Proof of Work là động lực thúc đẩy các thợ đào thì phí định tuyến lại là động lực thúc đẩy.các node chuyển tiếp thanh toán qua Lightning hoạt động. Một thị trường cạnh tranh với độ băm cao sẽ cung cấp bảo mật cho chuỗi khối Bitcoin;.một thị trường cạnh tranh về phí định tuyến sẽ dẫn đến.việc thanh toán rẻ hơn và đáng tin cậy hơn trên Lightning.
Mỗi khi các node định tuyến chuyển tiếp một khoản thanh toán,.chúng sẽ thu được một khoản phí. Chuyển tiếp càng nhiều khoản thanh toán, phí thu được sẽ càng cao. Tuy nhiên, nếu người dùng định giá sai thanh khoản sẽ dẫn đến.mất cân bằng dung lượng kênh và lỗi định tuyến. Điều này hoàn toàn không có lợi cho bất kì ai, kể cả các node định tuyến liên quan.
Để tối đa hóa doanh thu, các node định tuyến buộc phải nỗ lực tạo sự cân bằng.các kênh của mình, cải thiện tỷ lệ thanh toán thành công.và đẩy nhanh thời gian giải quyết giao dịch trên toàn mạng. Khi sử dụng nhiều node định tuyến hơn cũng có nghĩa là ta đang có nhiều tuyến đường khả thi hơn.để làm kênh thanh toán thay thế, giúp cải thiện độ tin cậy của mạng.
Tổng kết về Lightning Network
Nhờ sự phụ thuộc vào chuỗi khối Bitcoin, Lightning Network là một phương tiện thanh toán. phi tập trung và có khả năng chống kiểm duyệt cao. Ở đây, người dùng có thể tự do tạo các kênh thanh toán mới. Hơn nữa, các node định tuyến cạnh tranh với nhau để cung cấp. chuyển tiếp thanh toán ổn định và với mức phí thấp trên Lightning.
Hơn 10 năm trước, Satoshi Nakamoto tạo ra Bitcoin cho phép thanh toán ngang hàng. Bây giờ, Lightning Network ra đời không chỉ tiếp nối những thành công Bitcoin đã làm được.mà mạng này còn có khả năng mở rộng.và giảm thiểu chi phí tối đa cũng như cho người dùng những giải pháp thanh toán.thay thế linh hoạt khi gặp sự cố kiểm duyệt.
(Đây là một bài đăng của Yuya Ogawa. Các ý kiến này hoàn toàn là của riêng ông ấy và không phải là thông tin chính thống từ Bitcoinmagazine.com)
