Bài viết sẽ giới thiệu độc giả khoá công khai là gì. Cách khoá công khai (Public Key) được tạo ra như thế nào và cách sử dụng chúng. Đây là những thông tin cần thiết giúp bạn đầu tư Bitcoin an toàn.
Định nghĩa: Khoá công khai là gì?
Một khoá công khai (Public Key) là một đoạn mã để bạn có thể nhận tiền điện tử vào tài khoản của mình. Khoá công khai kết hợp với khoá riêng tư (Private Key) là những công cụ quan trọng cần có để đảm bảo an toàn cho tiền mã hoá.
Khoá công khai được tạo ra như thế nào?
Khi gửi nhận Bitcoin lần đầu tiên, một cặp khoá công khai và riêng tư sẽ được khởi tạo. Mỗi khoá này là một chuỗi các kí tự dài loằng ngoằng. Nó giúp giữ an toàn cho các đồng tiền số của mình. Khoá riêng tư thì chỉ có người dùng biết thôi và dùng như mật khẩu.
Khoá riêng tư cho phép bạn gửi, rút, chuyển tiền từ tài khoản của mình. Một thuật toán phức tạp được áp vào khoá riêng tư để khởi tạo khoá công khai. Và cả hai khoá này được lưu trong ví tiền số.
Khi gửi yêu cầu một nạp/rút chẳng hạn, giao dịch đó sẽ được đưa lên trên hệ thống nơi các node phi tập trung xác nhận. Tiếp đó giao dịch được kết thúc và lưu vào trên blockchain. Trước khi được đưa lên hệ thống thì giao dịch đã được kí xác nhận bằng khoá riêng tư. Chữ kí dùng để chứng minh quyền sở hữu khoá riêng tư. Không ai có thể biết chi tiết khoá riêng tư đó ngoài chủ sở hữu.
Vì khoá công khai được tạo ra từ khoá riêng tư, nên khoá công khai được dùng để chứng minh là chữ kí số đó đến từ khoá riêng của bạn. Khi giao dịch được xác nhận là hợp lệ, số tiền mới được chuyển đến địa chỉ công khai của người nhận.
Địa chỉ công khai là một phiên bản được mã hoá của khoá công khai. Khoá công khai thực chất là một chuỗi các con số rất dài. Nên nó được nén ngắn lại và tạo ra địa chỉ công khai.
Cách vận hành của khoá công khai (Public Key)
Nói lại cho dễ hình dung: Khoá riêng tư tạo ra khoá công khai, tiếp đó khoá công khai này lại tạo ra địa chỉ ví công khai. Khoá riêng tư -> Khoá công khai -> Địa chỉ ví Bitcoin.
Khi hai người quyết định mua bán giao dịch, các bạn sẽ cho biết địa chỉ công khai của nhau. Nó giống như số tài khoản ngân hàng vậy. Người gửi cần địa chỉ đó để gửi tiền đến. Còn người nhận thì cần địa chỉ đó để rút tiền của mình. Người nhận cũng có thể xác nhận số tiền qua địa chỉ công khai của người gửi (xem đúng người này gửi không).
Mặc dù khoá và địa chỉ công khai được tạo ra từ khoá riêng tư, nhưng không thể làm ngược lại. Nó mã hoá một chiều thôi. Tức không thể dựa vào địa chỉ mà tìm ra khoá riêng tư được. Giống như việc không thể lấy số tài khoản mà lần ra mật khẩu của bạn được.
Hệ thống tiền mã hoá sử dụng thuật toán phức tạp để bảo đảm không ai giải mã ngược được khoá riêng tư từ khoá công khai. Đặc biệt do chuyện ai cũng có thể thấy khoá công khai mình được trên mạng lưới.
Và cũng vì không thể giải mã ngược, nên khi mất khoá riêng tư, xem như số tiền trong địa chỉ đó không bao giờ lấy lại được. Bạn cần đặc biệt lưu ý điều này! Còn khoá công khai thì dễ thở hơn, nếu mất thì có thể khởi tạo lại bằng khoá riêng tư.
Lời kết
Bài viết này đã giới thiệu các bạn cơ bản về khoá công khai là gì, cách chúng hoạt động. Hi vọng qua nội dung trên sẽ giúp bạn hiểu cách sử dụng khoá công khai, khoá riêng tư. Chúc bạn đầu tư Bitcoin và tiền điện tử an toàn.
