Địa chỉ bitcoin P2PKH, P2WSH, P2SH… là các phương pháp trên chuỗi được tiêu chuẩn hóa để nhận bitcoin. Vậy các địa chỉ này khác nhau như thế nào? Đâu là dạng địa chỉ nhận bitcoin có độ bảo mật cao nhất? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
P2PK
P2PK (Pay-to-public-key)là phương thức nhận bitcoin ban đầu. Thay vì sử dụng địa chỉ, P2PK gửi bitcoin trực tiếp cho một khóa công khai. Phương thức này được sử dụng để thực hiện giao dịch bitcoin đầu tiên, khi Satoshi Nakamoto gửi tiền cho Hal Finney.
P2PK không còn được sử dụng vì nó tốn kém, bảo mật thấp và kém an toàn hơn các phương thức khác.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 0 | 03/01/2009 |
| Ví dụ người nhận | 04678afdb0fe5548271967f…384df7ba0b8d578a4c702b6bf11d5 |
| Cung cấp hiện thời | ~1.7 triệu BTC hoặc 9% |
| Trạng thái | Lỗi thời |
Địa chỉ bitcoin P2PKH
P2PKH (Pay-to-public-key-hash) là phương thức nhận bitcoin theo địa chỉ. Nó xuất hiện trên blockchain sau khối genesis chỉ hai tuần. P2PKH cải tiến hơn P2PK bằng cách sử dụng địa chỉ. Địa chỉ chưa yếu tố tổng kiểm tra giúp ngăn ngừa lỗi chính tả và bitcoin bị mất.
Địa chỉ P2PKH có độ dài 34 hoặc 33 ký tự, được mã hóa ở định dạng Base58 và bắt đầu bằng tiền tố là 1. Nó chịu trách nhiệm nhận và đảm bảo 43% nguồn cung bitcoin được khai thác.
Để tạo địa chỉ bitcoin P2PKH, bạn cần một khóa công khai được băm thông qua SHA-256 và RIPEMD-160. Điều này rút ngắn lượng dữ liệu, giúp tiết kiệm không gian khối và phí giao dịch. Nó cũng tăng cường bảo mật bằng cách ngăn chặn reverse-engineering khóa riêng.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 728 | 16/01/2009 |
| Ví dụ | 12higDjoCCNXSA95xZMWUdPvXNmkAduhWv |
| Cung cấp hiện thời | ~8.3 triệu BTC hoặc 43% |
| Trạng thái | Không còn phổ biến |
Địa chỉ Bitcoin P2MS
P2MS (Pay-to-Multisig) là một phương thức nhận bitcoin đa chữ ký được giới thiệu vào đầu năm 2012, do BIP 11 chỉ định. Hiện nay, loại địa chỉ này đã lỗi thời.
P2MS gặp phải các vấn đề tương tự như P2PK: khóa công khai bị lộ và không sử dụng bất kỳ định dạng địa chỉ nào. Nó cũng giới hạn số lượng khóa công khai (chỉ có 3 chữ ký trong hệ thống multi-sig).
Hiện nay, P2MS đã được thay thế bởi P2SH, một phương thức đa chữ ký an toàn và linh hoạt hơn.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 164,467 | 29 tháng 1, 2012 |
| Ví dụ người nhận | Nhiều khóa công khai, giống như khóa được hiển thị trong P2PK |
| Cung cấp hiện thời | ~43 BTC hoặc 0.0002% |
| Trạng thái | Lỗi thời |
Địa chỉ bitcoin P2SH
P2SH (Pay-to-Script-hash) là một phương thức nhận bitcoin linh hoạt được giới thiệu vào năm 2012 dưới dạng một soft-fork thuộc BIP 16. Nó có thể được sử dụng để tạo địa chỉ đa chữ ký, địa chỉ SegWit và các loại địa chỉ khác. P2SH chỉ được tạo bằng cách băm một đoạn mã rút gốc (a redeem script) thay vì băm một khóa chung (a single public key).
P2SH hoạt động bằng cách băm một đoạn mã rút gốc (redeem script) thay vì một khóa công khai. Đoạn mã rút gốc này xác định cách bitcoin nhận được đến địa chỉ P2SH có thể được chi tiêu trong tương lai. Người nhận xác định chi tiết đoạn mã và hướng dẫn về việc chi tiêu không được tiết lộ công khai cho đến khi bitcoin được chi tiêu khỏi địa chỉ.
Người dùng nâng cao có thể xây dựng các script phức tạp, nhưng các ứng dụng phổ biến nhất của P2SH là tạo địa chỉ đa chữ ký và ví SegWit.
Địa chỉ P2SH có độ dài 34 ký tự và bắt đầu bằng tiền tố là 3 theo quy định của Bip13. Trước khi soft fork diễn ra vào ngày 1 tháng 4, một số giao dịch đã thử nghiệm với tiền tố thay thế này, giao dịch đầu tiên được tìm thấy trong khối 170.052.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 174,717 | 07/04/ 2012 |
| Ví dụ người nhận | 342ftSRCvFHfCeFFBuz4xwbeqnDw6BGUey |
| Cung cấp hiện thời | ~ 4.6 triệu BTC hoặc 24% |
| Trạng thái | Không còn phổ biến |
Địa chỉ bitcoin P2WPKH
P2WPKH (Pay-to-Witness-Public-Key-Hash) là một loại địa chỉ SegWit được giới thiệu vào năm 2017. Câu chuyện đằng sau soft fork rất quan trọng và đặc biệt gây tranh cãi được ghi lại trong cuốn sách mang tên “The Blocksize War” của Jonathan Bier.
P2WPKH tiết kiệm chi phí giao dịch vì nó sử dụng ít dữ liệu hơn các loại địa chỉ cũ. Điều này có nghĩa là các giao dịch P2WPKH có thể được xử lý với phí thấp hơn.
Nó là một biến thể của P2PKH, nhưng sử dụng mã hóa Bech32 thay vì Base58. Địa chỉ P2WPKH có độ dài 42 ký tự và bắt đầu bằng tiền tố bc1q.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 481,824 | 23/08/ 2017 |
| Ví dụ người nhận | bc1q34aq5drpuwy3wgl9lhup9892qp6svr8ldzyy7c |
| Cung cấp hiện thời | ~ 3.8 triệu BTC hoặc 20% |
| Trạng thái | Độ phổ biến tăng |
Địa chỉ ví P2WSH
P2WSH (Pay-to-Witness-Script-Hash) là một loại địa chỉ SegWit được giới thiệu vào năm 2017. Nó là một biến thể của P2SH. P2WSH tiết kiệm chi phí giao dịch và lý do chính để sử dụng mã hash script thay vì mã hash khóa công khai là để đáp ứng các sắp xếp multisig.
Địa chỉ P2WSH có độ dài 62 ký tự và bắt đầu bằng tiền tố bc1q. Nó được tạo ra bằng cách chỉ sử dụng hàm băm SHA-256, không bao gồm RIPEMD-160. Điều này giúp tăng cường bảo mật, chống lại các cuộc tấn công đa chữ ký.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 481,824 | 23/08/ 2017 |
| Ví dụ người nhận | bc1qeklep85ntjz4605drds6aww9u0qr46qzrv5xswd35uhjuj8ahfcqgf6hak |
| Cung cấp hiện thời | ~ 0.8 triệu BTC hoặc 4% |
| Trạng thái | Độ phổ biến tăng |
Nested Segwit (P2SH-P2WPKH và P2SH-P2WSH)
Nested SegWit (còn được gọi là Wrapped SegWit) là cách sử dụng các loại địa chỉ SegWit cũ (P2WPKH và P2WSH) để nhận bitcoin từ các node chưa hỗ trợ SegWit.
Khi SegWit được triển khai, một số node chưa được nâng cấp để hỗ trợ các loại địa chỉ Native SegWit mới là P2WPKH và P2WSH. Điều này khiến người dùng muốn nhận bitcoin từ các node cũ không thể sử dụng các loại địa chỉ SegWit. Tuy nhiên, vì SegWit cung cấp phí giao dịch rẻ hơn, hầu hết mọi người đều muốn sử dụng nó.
Nested SegWit giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng các địa chỉ P2SH. Địa chỉ P2SH được xây dựng với một đoạn mã rút gốc chỉ định các hướng dẫn về cách sử dụng bitcoin sau này. Trong trường hợp Nested SegWit, đoạn mã rút gốc này chỉ định rằng bitcoin nên được chi tiêu theo cách tương thích với SegWit.
Nested SegWit đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy việc áp dụng SegWit. Tuy nhiên, hiện tại không còn cần thiết nữa vì tất cả các node bitcoin hiện đại đều hỗ trợ các loại địa chỉ SegWit mới.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Không rõ |
| Ví dụ người nhận | Như P2SH |
| Cung cấp hiện thời | Tập con không xác định của P2SH |
| Trạng thái | Lỗi thời |
Địa chỉ bitcoin P2TR
Pay-to-Taproot (P2TR) là loại địa chỉ mới nhất, được phát hành thông qua soft-fork Taproot vào tháng 11 năm 2021. Tại thời điểm viết bài này, việc áp dụng P2TR vẫn khá thấp, và nhiều phần mềm và dịch vụ Bitcoin vẫn đang làm việc để tích hợp.
Trong khi P2WPKH và P2WSH được biết đến là SegWit V0, P2TR được coi là SegWit V1. Đáng chú ý, P2TR sử dụng thuật toán chữ ký số gọi là Schnorr, khác với định dạng ECDSA được sử dụng trong các loại giao dịch Bitcoin trước đây. Chữ ký Schnorr có nhiều lợi ích, bao gồm giảm phí giao dịch và tăng tính riêng tư.
Về mặt riêng tư, P2TR kết hợp khóa và chữ ký, khiến địa chỉ multisig không thể phân biệt được với địa chỉ singlesig. Điều này giúp bảo vệ quyền riêng tư của người dùng. Ngoài ra, P2TR cũng có thể chứa nhiều tùy chỉnh đoạn mã rút gốc, cho phép người dùng linh hoạt hơn trong việc chi tiêu bitcoin.
Địa chỉ P2TR có độ dài 62 ký tự và sử dụng mã hóa Bech32m. Nó có thể được nhận biết thông qua tiền tố bc1p.
Thông tin nhanh:
| Lần đầu ra mắt | Block 709,632 | 13/11/2021 |
| Ví dụ người nhận | bc1pxwww0ct9ue7e8tdnlmug5m2tamfn7q06sahstg39ys4c9f3340qqxrdu9k |
| Cung cấp hiện thời | 0.02 triệu BTC hoặc 1% |
| Trạng thái | Độ phổ biến tăng |
Biểu đồ tham khảo
Chúng tôi đã đề cập đến tất cả các phương pháp được tiêu chuẩn hóa để nhận bitcoin trên chuỗi, một số thông tin nhanh và các tính năng về địa chỉ có thể được kết hợp thành một biểu đồ thuận tiện để tham khảo.
| Loại | Lần đầu
ra mắt |
Nguồn cung BTC* | Tính hữu ích* | Mã hóa | Tiền tố | Kí tự |
| P2PK | 01/2009 | 9% (1.7triệu) | Lỗi thời | |||
| P2PKH | 01/2009 | 43%
(8.3 triệu) |
Giảm dần | Base 58 | 1 | 26-34 |
| P2MS | 01/2012 | không đáng kể | Lỗi thời | |||
| P2SH | 04/2012 | 24%
(4,6 triệu) |
Giảm dần | Base 58 | 3 | 34 |
| P2WPKH | 08/2017 | 20%
(3,8 triệu) |
Tăng dần | Bech32 | bc1q | 42 |
| P2WSH | 08/2017 | 4%
(0,8 triệu) |
Tăng dần | Bech32 | bc1q | 62 |
| P2TR | 11/2021 | 0,1%
(0,02 triệu) |
Tăng dần | Bech32m | bc1p | 62 |
*Dữ liệu trong các cột này có thể thay đổi
Bài viết được dịch và chỉnh sửa bởi BitcoinVN News.
Nguồn: Unchained
